ΥΓΡΟΤΟΠΟΙ
ΛΙΜΝΗ ΑΓΙΑΣ
Yγρότοπος ονομάζεται κάθε τόπος που καλύπτεται μόνιμα ή εποχικά από ρηχά νερά ή που δεν καλύπτεται ποτέ από νερά αλλά έχει υγρό υπόστρωμα για μεγάλο διάστημα του έτους. Υγρότοποι είναι φυσικές ή τεχνητές περιοχές αποτελούμενες από έλη με ποώδη βλάστηση, από μη αποκλειστικώς ομβροδίαιτα έλη με τυρφώδες υπόστρωμα, από τυρφώδεις γαίες ή από νερό. Οι περιοχές αυτές είναι μόνιμα ή προσωρινά κατακλυζόμενες από νερό το οποίο είναι στάσιμο ή τρεχούμενο, γλυκό, υφάλμυρο ή αλμυρό.
Λίμνη Αγιάς
Το σημαντικότερο υγρότοπο της Κρήτης αποτελεί, σύμφωνα με τους ειδικούς, η λίμνη της Αγιάς. Ωστόσο, η κακή διαχείριση του υδάτινου δυναμικού έχει ως αποτέλεσμα την καταστροφή αυτού του υδάτινου οικοσυστήματος. Αίτια που έχουν συμβάλει στο φαινόμενο αυτό είναι τα εξής:
Επιπλέον οι αποθέσεις στερεών απορριμμάτων, οι επιχωματώσεις, οι εκχερσώσεις, οι οικοπεδοποιήσεις και η δόμηση είναι μερικά από τα πολύ σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι υγρότοποι της Κρήτης.
Οι φυσικές υγροτοπικές εκτάσεις του νησιού μειώθηκαν κατά τουλάχιστον 60% στη διάρκεια του περασμένου αιώνα, ενώ η υποβάθμιση αυτών που έχουν απομείνει συνεχίζεται. Μέσα σε πέντε χρόνια άλλοι 30 υγρότοποι θα ανήκουν στο παρελθόν και πιθανότατα μόνο σε φωτογραφίες, αφού η καταστροφή που έχουν υποστεί είναι μη αναστρέψιμη.
- Η μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα και των επιφανειακών υδάτων σε αρκετές περιπτώσεις προκαλείται από την κατάχρηση φυτοφαρμάκων, χημικών λιπασμάτων, απόβλητα ελαιουργείων κλπ.
- Η λίμνη της Αγιάς αντιμετωπίζει πρόβλημα υπεράντλησης κυρίως το καλοκαίρι, εξαιτίας κάποιων λαθεμένων αγροτικών πρακτικών, όπως το πότισμα σε ώρες μεγάλης ζέστης (που είναι καταστροφικό και για τα φυτά) ή η αντικατάσταση παραδοσιακών καλλιεργειών (π.χ. η ξερική ελιά) με άλλες που απαιτούν πολύ νερό. Η υπερπαραγωγή προϊόντων τα οποία τελικά καταλήγουν στις χωματερές επίσης συμβάλλει στην κατασπατάληση του υδάτινου δυναμικού του Νομού μας.
- Τα μπαζώματα (λίμνη Αγιάς) και άλλες αυθαίρετες δραστηριότητες στις όχθες των υγροτόπων τούς απειλούν με άμεση καταστροφή, η οποία δεν θα έχει συνέπεια μόνο στα ζώα και στα φυτά αλλά και στους ίδιους τους ανθρώπους με την οικονομική καταστροφή που θα υποστούν και με την έλλειψη νερού που θα αντιμετωπίσουν.
Επιπλέον οι αποθέσεις στερεών απορριμμάτων, οι επιχωματώσεις, οι εκχερσώσεις, οι οικοπεδοποιήσεις και η δόμηση είναι μερικά από τα πολύ σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι υγρότοποι της Κρήτης.
Οι φυσικές υγροτοπικές εκτάσεις του νησιού μειώθηκαν κατά τουλάχιστον 60% στη διάρκεια του περασμένου αιώνα, ενώ η υποβάθμιση αυτών που έχουν απομείνει συνεχίζεται. Μέσα σε πέντε χρόνια άλλοι 30 υγρότοποι θα ανήκουν στο παρελθόν και πιθανότατα μόνο σε φωτογραφίες, αφού η καταστροφή που έχουν υποστεί είναι μη αναστρέψιμη.
H λίμνη της Αγιάς φιλοξενεί υδροχαρείς φυτοκοινωνίες, οι οποίες απειλούνται και αυτές με την όλο και αυξανόμενη καταστροφή του υγρότοπου. Φιλοξενεί περίπου 215 ειδών πουλιών όπως υδρόβια, παρυδάτια πουλιά και αρπαχτικά πουλιά. Ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες, η απότομη πτώση της στάθμης του νερού προκαλεί τεράστια προβλήματα στα μεταναστευτικά και ενδημικά πουλιά καθώς και στα άλλα ζώα που βρίσκουν καταφύγιο στη λίμνη. Είναι σαφές ότι υπάρχει μια πλήρης ασυνεννοησία ως τώρα μεταξύ των φορέων.
Τα τελευταία χρόνια αυξάνεται η παρουσία των πουλιών κυρίως γιατί έχει απαγορευτεί το κυνήγι αλλά ωστόσο υπάρχουν προβλήματα. Τα πουλιά που φωλιάζουν έχουν πρόβλημα με τη διαρκή πτώση -με απότομο τρόπο- της στάθμης κατά την καλοκαιρινή περίοδο. Η άνοδος και πτώση της στάθμης έχει ως συνέπεια την αυξημένη θήρευση των νεοσσών και τη μη ικανοποιητική αναπαραγωγή. Ειδικά η βαλτόπαπια, που φαίνεται ότι αναπαράγεται στη λίμνη της Αγιάς τα τελευταία χρόνια, αντιμετωπίζει πρόβλημα, ενώ είναι ένα είδος απειλούμενο παγκόσμια και θα πρέπει να κάνουμε ιδιαίτερη προσπάθεια για την προστασία της.
Η λίμνη της Αγιάς είναι ο σημαντικότερος υγρότοπος όχι μόνο των Χανίων αλλά ολόκληρης της Κρήτης και όχι μόνο για πουλιά αλλά για μια μεγάλη ποικιλία αμφιβίων και άλλων ειδών που χρησιμοποιούν τα νερά. Οπότε ως υγρότοπος είναι σημαντικότατος. Ο αριθμός τους στην Κρήτη πλησιάζει αυτό των φυσικών, ενώ τον ξεπερνά σε έκταση. Πιο συγκεκριμένα οι τεχνητοί υγρότοποι στο νησί φτάνουν τους 105.
Τα τελευταία χρόνια αυξάνεται η παρουσία των πουλιών κυρίως γιατί έχει απαγορευτεί το κυνήγι αλλά ωστόσο υπάρχουν προβλήματα. Τα πουλιά που φωλιάζουν έχουν πρόβλημα με τη διαρκή πτώση -με απότομο τρόπο- της στάθμης κατά την καλοκαιρινή περίοδο. Η άνοδος και πτώση της στάθμης έχει ως συνέπεια την αυξημένη θήρευση των νεοσσών και τη μη ικανοποιητική αναπαραγωγή. Ειδικά η βαλτόπαπια, που φαίνεται ότι αναπαράγεται στη λίμνη της Αγιάς τα τελευταία χρόνια, αντιμετωπίζει πρόβλημα, ενώ είναι ένα είδος απειλούμενο παγκόσμια και θα πρέπει να κάνουμε ιδιαίτερη προσπάθεια για την προστασία της.
Η λίμνη της Αγιάς είναι ο σημαντικότερος υγρότοπος όχι μόνο των Χανίων αλλά ολόκληρης της Κρήτης και όχι μόνο για πουλιά αλλά για μια μεγάλη ποικιλία αμφιβίων και άλλων ειδών που χρησιμοποιούν τα νερά. Οπότε ως υγρότοπος είναι σημαντικότατος. Ο αριθμός τους στην Κρήτη πλησιάζει αυτό των φυσικών, ενώ τον ξεπερνά σε έκταση. Πιο συγκεκριμένα οι τεχνητοί υγρότοποι στο νησί φτάνουν τους 105.
Απέναντι σε όλα αυτά, δεν πρέπει να υπάρχει κανένας εφησυχασμός. Χρειάζεται αλλαγή της προσωπικής στάσης του καθενός μας απέναντι στο νερό και τους υγρότοπους, χρειάζεται κινητοποίηση, δράση για την προστασία των υδάτινων αποθεμάτων, απαιτείται η λήψη και νομοθετικών μέτρων και η κινητοποίηση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και του κράτους.
Αν φροντίσουμε όλοι για την προστασία και διατήρηση αυτού του υγροτόπου, αυτός θα αποτελέσει μελλοντικά ένα πνεύμονα πρασίνου και ζωής για όλους τους Χανιώτες.
Αν φροντίσουμε όλοι για την προστασία και διατήρηση αυτού του υγροτόπου, αυτός θα αποτελέσει μελλοντικά ένα πνεύμονα πρασίνου και ζωής για όλους τους Χανιώτες.
Δρακουλάκη Γιάννα, Γ1
Ανδρονικάκη Ευτυχία, Γ1
Μιχαηλίδη Γεωργία Γ1
Ανδρονικάκη Ευτυχία, Γ1
Μιχαηλίδη Γεωργία Γ1