Μεγάλες Ελληνίδες του 20ου αιώνα
Κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα η Ελλάδα δεν αναδείχθηκε μόνο από σπουδαία πρόσωπα πού ανήκαν στο ανδρικό φύλο αλλά επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό και από Ελληνίδες γυναίκες. Η καθεμία από αυτές κατάφερε με την δική της ξεχωριστή προσωπικότητα να επηρεάσει τόσο την νοοτροπία και τον τρόπο ζωής των κατοίκων της Ελλάδος αλλά και να αναδείξει σε υπέρτατο βαθμό την ελληνική κουλτούρα στις χώρες του εξωτερικού. Ας αναλύσουμε την ζωή της κάθε μιας ξεχωριστά.
Ειρήνη Παππά
«Ποτέ δεν θέλησα να παίξω αισθησιακούς ρόλους ή ρόλους επιθυμητών γυναικών. Αυτό που ήθελα πάντα είναι να παίζω εμένα… δηλαδή την ανεξάρτητη αγωνίστρια…».
Στο άκουσμα και μόνο αυτής της όλο δυναμισμό και φιλελεύθερο πνεύμα έκφρασης, δεν θα ήταν δύσκολο να καταλάβει κανείς, ότι βγήκε από τα χείλη της Ειρήνης Παππά. Ο χείμαρρος του ταλέντου και της λαμπερής της προσωπικότητας κατάφερε να ξεπεράσει τα σύνορα της πατρίδας της και να μην αφήσει ασυγκίνητο ακόμα και τον πιο αυστηρό θεατή-κριτή. Η Ειρήνη Παππά(Ειρήνη Λελέκου, το πραγματικό της όνομα), γεννήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου του 1926, στο Χιλιομόδι, ένα μικρό χωριό της Κορινθίας. Οι γονείς της ήταν και οι δύο δάσκαλοι και συνέβαλαν στο να διαμορφώσει την έντονα δημιουργική της φαντασία αλλά και την την προσωπική της άποψη για το χώρο των γραμμάτων και της τέχνης. Ήδη από την εφηβεία της αρχίζει να κάνει τα πρώτα της βήματα στον καλλιτεχνικό τομέα, παρακολουθώντας τα πρώτα μαθήματα υποκριτικής στην Εθνική σχολή κλασσικού θεάτρου Αθηνών.
Τη δεκαετία του ΄50, συμμετείχε σε παραγωγές του Εθνικού Θεάτρου. Το ξεχωριστό της ταλέντο και οι εξαιρετικές της ερμηνείες σε αρχαίες τραγωδίες, όπως «Μήδεια» και «Ηλέκτρα», δεν αργούν να την κάνουν διάσημη. Κερδίζει αμέσως το ενδιαφέρον μεγάλων ξένων παραγωγών που την πείθουν να επεκτείνει την επιτυχημένη πορεία της εκτός των ελληνικών συνόρων.
Το 1969 κερδίζει το βραβείο «Oscar» για την ερμηνεία της στην ταινία «Ζ», το 2008 βραβεύεται με το «Βραβείο Ρώμη» στο αρχαίο θέατρο της «Όστια Αντίκα» και το 2009 βραβεύεται με το Χρυσό Λέοντα της Μπιενάλε Θεάτρου Βενετίας. Όπως δηλώνει και η ίδια είναι μια ιδεαλίστρια που παλεύει και ο καλλιτεχνικός τομέας της χρωστάει πολλά!
Στο παρακάτω βίντεο η Ειρήνη Παππά ερμηνεύει το τραγούδια Κεριά σε ποίηση του Κ.Π Καβάφη και σε μουσική του Μίμη Πλέσσα.
Στο άκουσμα και μόνο αυτής της όλο δυναμισμό και φιλελεύθερο πνεύμα έκφρασης, δεν θα ήταν δύσκολο να καταλάβει κανείς, ότι βγήκε από τα χείλη της Ειρήνης Παππά. Ο χείμαρρος του ταλέντου και της λαμπερής της προσωπικότητας κατάφερε να ξεπεράσει τα σύνορα της πατρίδας της και να μην αφήσει ασυγκίνητο ακόμα και τον πιο αυστηρό θεατή-κριτή. Η Ειρήνη Παππά(Ειρήνη Λελέκου, το πραγματικό της όνομα), γεννήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου του 1926, στο Χιλιομόδι, ένα μικρό χωριό της Κορινθίας. Οι γονείς της ήταν και οι δύο δάσκαλοι και συνέβαλαν στο να διαμορφώσει την έντονα δημιουργική της φαντασία αλλά και την την προσωπική της άποψη για το χώρο των γραμμάτων και της τέχνης. Ήδη από την εφηβεία της αρχίζει να κάνει τα πρώτα της βήματα στον καλλιτεχνικό τομέα, παρακολουθώντας τα πρώτα μαθήματα υποκριτικής στην Εθνική σχολή κλασσικού θεάτρου Αθηνών.
Τη δεκαετία του ΄50, συμμετείχε σε παραγωγές του Εθνικού Θεάτρου. Το ξεχωριστό της ταλέντο και οι εξαιρετικές της ερμηνείες σε αρχαίες τραγωδίες, όπως «Μήδεια» και «Ηλέκτρα», δεν αργούν να την κάνουν διάσημη. Κερδίζει αμέσως το ενδιαφέρον μεγάλων ξένων παραγωγών που την πείθουν να επεκτείνει την επιτυχημένη πορεία της εκτός των ελληνικών συνόρων.
Το 1969 κερδίζει το βραβείο «Oscar» για την ερμηνεία της στην ταινία «Ζ», το 2008 βραβεύεται με το «Βραβείο Ρώμη» στο αρχαίο θέατρο της «Όστια Αντίκα» και το 2009 βραβεύεται με το Χρυσό Λέοντα της Μπιενάλε Θεάτρου Βενετίας. Όπως δηλώνει και η ίδια είναι μια ιδεαλίστρια που παλεύει και ο καλλιτεχνικός τομέας της χρωστάει πολλά!
Στο παρακάτω βίντεο η Ειρήνη Παππά ερμηνεύει το τραγούδια Κεριά σε ποίηση του Κ.Π Καβάφη και σε μουσική του Μίμη Πλέσσα.
Κατίνα Κωνσταντοπούλου – Παξινού
|
Μεγάλη Ελληνίδα του καλλιτεχνικού θεάτρου είναι η Κατίνα Κωνσταντοπούλου – Παξινού η οποία ήταν Ελληνίδα ηθοποιός κυρίως δραματικού ρεπερτορίου παγκόσμιας φήμης. Γεννήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 1900 στον Πειραιά. Σπούδασε μουσική και τραγούδι στο Ωδείο της Γενεύης καθώς και σε άλλες αντίστοιχες σχολές στη Βιέννη και στο Βερολίνο. Άρχισε από πολύ νωρίς την καλλιτεχνική σταδιοδρομία της και γρήγορα διακρίθηκε για το αληθινό ταλέντο της και την αγάπη στην τέχνη της. Όλη της τη ζωή την αφιέρωσε στο θέατρο δίνοντας το μεγάλο της ταλέντο στο μεγάλο της κοινό άνδρας ο οποίος έζησε με την Παξινου και αποτέλεσε ένα μεγάλο κομμάτι της ζωής της ήταν ο Αλέξης Μινωτής. Κέρδισε το «Οσκαρ» ερμηνείας Α’ γυναικείου ρόλου σε μια άγνωστη ξένη, το οποίο δέχτηκε «για λογαριασμό όλων των συναδέλφων μου του Εθνικού Θεάτρου, ζωντανών ή νεκρών» .Η ζωή της τελειώνει με το χτύπημα του καρκίνου. Η Κατίνα Παξινού ήξερε πια για την αρρώστια της, αλλά διάλεξε μια αναμέτρηση με τα όριά της. Έβγαινε κάθε βράδυ στη σκηνή σέρνοντας ένα ολόκληρο και βαρύ κάρο. Το καλοκαίρι του 1972, η Kατίνα Παξινού εμφανίζεται, για τελευταία φορά, στο θέατρο της Επιδαύρου, όχι ως ηθοποιός, πράγμα που δεν εμπόδισε το κοινό να υποκλιθεί χειροκροτώντας όρθιο την μεγάλη ιέρεια της Τέχνης, η οποία «έφυγε» στις 22 Φεβρουαρίου 1973. |
Μαρία Κάλλας
Η μεγάλη ελληνίδα που σημάδεψε το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας της στο εξωτερικό κάνοντας γνωστή την Ελλάδα ήταν η Μαρία Κάλλας.Το πραγματικό της όνομα ήταν Καικιλία-Σοφία-Άννα-Μαρία Καλογεροπούλου, το τρίτο παιδί του φαρμακοποιού Γιώργου Καλογερόπουλου και της Ευαγγελίας Δημητριάδη, οι όποιοι μετανάστεψαν από την Αθήνα στις Η.Π.Α. Γεννήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου του 1923 στη Νέα Υόρκη. Στα 1937 έρχεται το διαζύγιο των γονιών της και η Μαρία ακολουθεί τη μητέρα της στην Αθήνα, όπου ήδη βρισκόταν η αδελφή της. Αρχικά, αν και μικρότερη από το ηλικιακό όριο εισαγωγής, εγγράφηκε στο Εθνικό Ωδείο του Καλομοίρη με καθηγήτρια τη Μαρία Τριβέλλα ενώ ένα χρόνο αργότερα βρέθηκε στο Ωδείο Αθηνών όπου δίδασκε η Ελβίρα ντε Ιντάλγκο (Elvira de Hidalgo) και η οποία θεωρείται ως η κατ’ εξοχήν δασκάλα της Κάλλας. Λίγο μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας εξ αιτίας της υποβάθμισής της στη Λυρική Σκηνή αποφασίζει να επιστρέψει στις Η.Π.Α. Εκεί γνωρίζει τον διευθυντή της Αρένας της Βερόνα, Τζοβάννι Τζεντανέλλο την οδηγεί στην Ιταλία. Συνάμα έρχεται και η γνωριμία της με τον μουσικόφιλο Ιταλό βιομήχανο Τζοβάνι Μπατίστα Μενεγκίνι, με τον οποίο παντρεύονται στις 21 Απριλίου 1949.
Ο Μενεγκίνι έχοντας και ρόλο μάνατζερ άσκησε καταλυτική επιρροή στην καριέρα της Κάλλας, υποβάλλοντάς την σε δίαιτα με σκοπό να αποκτήσει καλύτερη εμφάνιση και αποτρέποντάς την από κάθε βιοτική ενασχόληση με την οικονομική κάλυψη, που της παρείχε. Κατά τη διάρκεια των χρόνων της μεγάλης της αποθέωσης γνωρίζει τον εφοπλιστή Αριστοτέλη Ωνάση. Η γνωριμία τους θα αποτελέσει μια από τις πιο πολυσυζητημένες σχέσεις στην ιστορία. Η Μαρία Κάλλας πέρασε στην αιωνιότητα στις 16 Σεπτεμβρίου 1977 στο Παρίσι. Η κηδεία της έγινε στις 20 Σεπτεμβρίου και, αφού το σώμα της αποτεφρώθηκε όπως επιθυμούσε, την άνοιξη του 1979 η τέφρα της σκορπίστηκε στο Αιγαίο.
Μελίνα Μερκούρη
Η Μελίνα Μερκούρη (Μαρία Αμαλία Μερκούρη - 18/10/1920) γεννήθηκε για να ξεχωρίζει και αυτό έκανε σε ολόκληρη τη ζωή της. Ήταν επικοινωνιακή, ακραία γοητευτική, παθιασμένη και αγωνίστρια! Αν συνυπολογίσουμε και το αστείρευτο ταλέντο της, τότε μπορούμε εύκολα να κατανοήσουμε για ποιο λόγο διέπρεψε τόσο ως ηθοποιός, αλλά και αργότερα ως πολιτικός. Ως γυναίκα με πάθος, ερωτεύτηκε στα 14 τον Γιώργο Πάπα και έφυγε από το σπίτι της για να μείνει μαζί του. Εκείνος της έκανε τα πρώτα μαθήματα υποκριτικής. Στα 15 της ανακοινώνει την απόφαση της να γίνει ηθοποιός. Παντρεύεται έναν κατά πολύ μεγαλύτερο της άντρα, επειδή την έπεισε ότι δε θα έμπαινε εμπόδιο στα θεατρικά σχέδιά της. Με τον Πάνο Χαροκόπο παραμένουν μαζί για πάρα πολλά χρόνια, αλλά μόνο σαν καλοί φίλοι, αφού ζευγάρι υπήρξαν μοναχά τούς πρώτους μήνες του γάμου τους. Κάνει σπουδαία έργα και συνεργασίες στον κινηματογράφο.
Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας ταξιδεύει στη Γαλλία και μετά την πτώσης της Χούντας ξαναγυρίζει πίσω. Πολιτεύεται και εκλέγεται βουλευτής με το ΠΑ.ΣΟ.Κ. Μάλιστα, χρίζεται Υπουργός Πολιτισμού, κατακτώντας και διατηρώντας μέχρι σήμερα το ρεκόρ μεγαλύτερης θητείας σε αυτή τη θέση (1980-89, 1993-94). Αγωνίζεται έντονα για την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα, ενώ δική της πρωτοβουλία ήταν η κατασκευή του μουσείου της Ακρόπολης. Το 1988 τη χτυπά ο καρκίνος στους πνεύμονες και οι γιατροί της δίνουν 4-6 μήνες ζωής (ζει 6 χρόνια). «Φεύγει» την Κυριακή 06/03/1994 και η είδηση μεταδίδεται σε ολόκληρο τον κόσμο, με το Broadway να παραμένει κλειστό προς τιμήν της.
|
|
Αμαλία Κουτσούρη-Φλέμινγκ
Η Αμαλία Κουτσούρη-Φλέμινγκ ήταν Ελληνίδα ιατρός και βουλευτής. Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη στις 28 Ιουνίου του 1912 και ήταν κόρη του γνωστού δερματολόγου της Πόλης Χαρίλαου Κουτσούρη. Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Συνέχισε τις σπουδές της στο Παρίσι και στο Λονδίνο. Το 1953 παντρεύτηκε με τον Φλέμινγκ ,ο οποίος ανακάλυψε την πενικιλίνη, αλλά ο γάμος τους κράτησε μόνο δύο χρόνια καθώς ο Αλεξάντερ Φλέμινγκ πέθανε το 1955. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας ανέπτυξε έντονη αντιδικτατορική δράση και συνελήφθη τον Αύγουστο του 1971, με την κατηγορία ότι σχεδίαζε την απόδραση του Αλέκου Παναγούλη.
Εξελέγη βουλευτής Επικρατείας το 1977 και βουλευτής Α' Αθηνών το 1981 και το 1985 με το ΠΑΣΟΚ. Πέθανε στις 26 Φεβρουαρίου 1986, χωρίς να προλάβει να δει τη δημιουργία του Ιδρύματος Βασικής Βιοϊατρικής Έρευνας Αλέξανδρος Φλέμινγκ, το οποίο ιδρύθηκε χρόνια αργότερα στη Βάρη και σήμερα θεωρείται ως ένα από τα πληρέστερα του είδους του στον κόσμο.
Δέσποινα Αχλαδιώτου
Σ’ ένα μικρό νησάκι, «Ρω» βρίσκεται τρία μίλια βόρεια της Μεγίστης και δύο μίλια περίπου δυτικά της Μικράς Ασίας. Επί 34 χρόνια -από το 1927-1961- σ΄ αυτό το ξερονήσι έζησε μια Ελληνίδα νησιώτισσα. Η Δέσποινα Αχλαδιώτου. Κατά τη διάρκεια του Β παγκοσμίου πολέμου σηκωνόταν κάθε μέρα και είχε το θάρρος να σηκώνει την ελληνική σημαία. Με τον τρόπο αυτό κατάφερε να αναδείξει ότι δεν είναι μόνο παράδειγμα φιλοπατρίας για κάθε Έλληνα. Δεν είναι μονάχα η φωνή της Ελλάδας. Είναι κάτι αφάνταστα μεγάλο! Είναι ένα σύμβολο, μια ιδέα, μια πίστη.
Καλιρρόη Παρέν
Τελευταία και μια από τις σημαντικότερες γυναίκες που κατάφεραν να αναδείξουν την προσωπικότητα της γυναίκας , είναι η Καλιρρόη Παρέν. Γεννήθηκε στην Κρήτη και συγκεκριμένα στο νομό Ρεθύμνης και είναι πρωτοπόρος της γυναικείας επανάστασης. Το 1866 γίνεται το ολοκαύτωμα του Αρκαδίου και το 1867 οι γονείς της Καλλιρόης έρχονται στην Αθήνα όπου εκείνη φοιτά στο σχολείο Σουμερλή καθώς και στη Γαλλική σχολή Καλογραιών ενώ το 1878 παίρνει και το πτυχίο του Αρσακείου. Οι επιδόσεις της στα γράμματα είναι τέτοιες που τον ίδιο χρόνο καλείται από την Ελληνική κοινότητα της Οδησσού για να διευθύνει το παρθεναγωγείο της. Πράγματι η τολμηρή αλλά και προοδευτική γυναίκα τολμά και φεύγει για να υπηρετήσει για δύο χρόνια στη μακρινή πόλη. Γυρίζοντας παντρεύεται τον Ιωάννη Παρέν. Σε λίγα χρόνια το ξενικό όνομα της θα ακουστεί παντού. Αιτία: οι ενέργειες της που χαρακτηρίζονται ως πρωτοποριακές και καινοτομικές. Πρώτη η Καλλιρόη Παρέν τολμά και «εισάγει» στη χώρα μας φεμινιστικούς προβληματισμούς που ήδη απασχολούν γυναίκες και κυβερνήσεις σε διάφορα Δυτικά κράτη. Το 1888 ιδρύει την πρώτη γυναικεία εφημερίδα, την εβδομαδιαία «Εφημερίδα των Κυριών» και το 1918 εξορίζεται στην Ύδρα για τα πολιτικά της φρονήματα. Η πρώτη Ελληνίδα φεμινίστρια είναι επίσης και η πρώτη Ελληνίδα δημοσιογράφος και εκδότης, αλλά και η πρώτη Ελληνίδα που συμμετέχει σε διεθνή συνέδρια: στο Παρίσι το 1889, το 1891, στο Α’ Β’ και Γ’ « Διεθνές συνέδριο των γυναικείων έργων και ιδρυμάτων», ενώ το 1893 αντιπροσώπευσε την Ελλάδα και τις Ελληνίδες και στο Διεθνές συνέδριο του Σικάγου. Καρπός των εντυπώσεων της από το συνέδριο αυτό είναι η «Ένωσης υπέρ της χειραφετήσεως της γυναικός» που ίδρυσε όταν επέστρεψε. Είναι μια γυναίκα η οποία Έως τις 15 Ιανουαρίου του 1940, όταν απεβίωσε, τιμημένη με το χρυσό σταυρό του Σωτήρος, η Καλλιρόη Παρέν δεν απαρνήθηκε ποτέ τις χαρές του φύλου της, στον αγώνα για τη χειραφέτηση. Κατάφερε να ξεπεράσει το παρόν, να δείξει ένα αδιανόητο για τις έως τότε προκαταλήψεις μέλλον, και να δείξει στην κοινωνία τη γυναικεία αξία ανοίγοντάς με ακροβατικές υπερβάσεις το δρόμο για την ισότητα.
Σύμφωνα με όλες τις παραπάνω πληροφορίες για την ζωή της κάθε μιας, αναμφίβολα όλοι θα λέγαμε πόσο μεγάλη ήταν η παρουσία τους στην ελληνική ιστορία. Είναι τιμή για μας που υπήρξαν αυτές οι γυναίκες, κάθε μια με τα δικά της μηνύματα, στο δικό της τομέα. Ας ελπίσουμε να μην είναι αυτές οι τελευταίες αλλά οι πρώτες ,και να συνεχίσουν να υπάρχουν τέτοιες Ελληνίδες που θα φέρουν την Ελλάδα!
Χριστίνα Γρηγοράκη Β1
Αγγελική Πατεράκη Β2
Αγγελική Πατεράκη Β2